WCZESNA DIAGNOSTYKA WAD ZGRYZU U DZIECI

Niezbędnik Zdrowia - Kompendium wiedzy o zdrowiu i dobrym samopoczuciu

https://niezbednik-zdrowia.pl/stomatologia/wczesna-diagnostyka-wad-zgryzu-u-dzieci/

RAFAŁ MAREK

Akademia Medyczna we Wrocławiu

WCZESNA INTERWENCJA STOMATOGNATYCZNA U DZIECI Z ZESPOŁEM DOWNA OD MOMENTU URODZENIA ZE SZCZEGÓLNYM UWZGLĘDNIENIEM USTNO TWARZOWEJ TERAPII REGULACYJNEJ UTTR/ORT RODOLFO CASTILLO MORALESA


Słowa kluczowe: wczesna interwencja stomatognatyczna, stymulacja wiotkiego mięśnia okrężnego ust oraz języka, płytki stymulacyjne przedsionkowo-podniebienne, dzieci z Zespołem Downa, UTTR/ORT


1. Wstęp

Kilkuletni staż zawodowy w pracy zarówno z pacjentami niepełnosprawnymi jak i pozostałymi pacjentami a także szkolenia dla terapeutów oraz opiekunów chorych dzieci, tj. praca z nimi w domu oraz właściwa pielęgnacja - umożliwiają zdobycie niezbędnej wiedzy we właściwym podejściu do pacjenta, potęgując w ten sposób efekty leczenia.

W pracy zawodowej stosuję elementy metody Rodolfo Castillo Moralesa, również naukowo interesuje się tą tematyką, prowadzę projekt badawczy w oparciu o tę koncepcję. Los pokrzywdzonych dzieci nie jest mi obojętny, a liczba potrzebujących pomocy z roku na rok rośnie.

Ustno Twarzowa Terapia Regulacyjna UTTR/ORT Rodolfo Castillo Moralesa jest innowacyjną koncepcją leczenia, coraz szerzej stosowaną w Europie [1] .

Zespół Downa ZD należy do najczęstszych autosomalnych mutacji genomowych. Wyróżnia się trzy cytogenetyczne postacie zespołu Downa: trisomia, fuzja centryczna lub translokacja robertsonowska oraz mozaikowatość. W 95% zaburzenia obserwowane w ZD wywoływane są nadmiarem materiału genetycznego, co z kolei wynika z obecności dodatkowego całego lub fragmentu chromosomu 21 (trisomia). Stałym objawem Zespołu Downa jest upośledzenie rozwoju umysłowego, stąd problemy z piciem, połykaniem, ssaniem oraz mową. U dzieci z Zespołem Downa często obserwuje się opóźnione i nietypowe wyrzynanie się zębów. Niekiedy występuje wrodzony brak zębów (agenezja), zęby o nieprawidłowym kształcie oraz choroby szkliwa. Częstym problemem są wady zgryzu. U większości dzieci występuje duża skłonność do próchnicy i chorób przyzębia, dlatego konieczne jest prowadzenie systematycznej profilaktyki stomatologicznej i uczenia dziecka właściwej pielęgnacji i higieny jamy ustnej [ 7,8,9,10 ] .

W ostatnich latach wzrasta liczba urodzeń dzieci z Mózgowym Porażeniem Dziecięcym i Zespołem Downa. Zatem zaburzenia i dysfunkcje układu stomatognatycznego, tj. okolicy jamy ustnej i twarzy u dzieci z zaburzeniami rozwojowymi i uszkodzeniem mózgu oraz obciążonych genetycznie stanowią bardzo poważny i narastający problem społeczny [ 4,5 ] .

Zaburzenia czynności i budowy układu stomatognatycznego są charakterystyczne dla poszczególnych zespołów upośledzeń, a leczenie wymaga znajomości fizjologii tego układu. Prawidłowa czynność układu stomatognatycznego i motoryka ustno twarzowa są kluczem do prawidłowego rozwoju dziecka, szczególnie w pierwszym roku życia. Jest ona niezbędna dla dalszego prawidłowego funkcjonowania nie tylko układu stomatognatycznego, ale całego organizmu, stąd bowiem biorą początek łuki odruchowe, tj. czynności ssania, gryzienia, połykania, oddychania i mowy. Ich nieprawidłowe funkcjonowanie powoduje zaburzenie nie tylko fizycznego, ale również społecznego rozwoju dziecka [ 1,2,3 ] .

W pierwszych tygodniach życia dziecka z Zespołem Downa istnieje konieczność uświadomienia Rodzicom konieczności wykonywania zabiegów higienicznych w obrębie jamy ustnej oraz profilaktyki próchnicy [ 6 ] . Należy również prowadzić rehabilitację ustno twarzową, której celem jest wytworzenie prawidłowych lub zbliżonych do prawidłowych łuków odruchowych warunkujących harmonijny rozwój czynności układu stomatognatycznego, a co za tym idzie prawidłowej budowy [ 1,11 ] .


2. Podstawy neurofizjologicznej Ustno Twarzowej Terapii Regulacyjnej UTTR / ORT

Wskazaniami do rozpoczęcia Wczesnej Interwencji Stomatognatycznej u dzieci z Zespołem Downa są zatem:


Rehabilitacja ustno twarzowa została opracowana przez prof. Rodolfo Castillo Moralesa i stosuje się ją od pierwszych dni życia dziecka. Zawiera ona w sobie elementy rehabilitacji ogólnej, ćwiczeń logopedycznych, leczenia ortopedyczno szczękowego i stymulacji mięśni układu stomatognatycznego wewnątrz jamy ustnej i zewnątrz twarzy [1, 11] .

Ustno Twarzowa Terapia Regulacyjna UTTR/ORT Rodolfo Castillo Moralesa jest całościową neurofizjologiczną metodą leczniczą stosowaną przy sensomotorycznych i neurofizjologicznych zaburzeniach w obszarze całego ciała, ze szczególnym uwzględnieniem twarzy i jamy ustnej [1,11] . Celem metody jest normalizowanie nieprawidłowego napięcia mięśniowego, co w efekcie reguluje:


3.Wspomaganie Ustno Twarzowej Terapii Regulacyjnej UTTR / ORT leczeniem ortopedyczno szczękowym

Integralną częścią terapii metodą Rodolfo Castillo Moralesa jest leczenie czynnościowe ortopedyczno szczękowe płytką stymulacyjną sylikonową przedsionkową oraz podniebienną, które wprowadza się już w pierwszym roku życia dziecka. Aparaty te utrzymują się u małych, bezzębnych pacjentów na zasadzie sił adhezji (przyssania), natomiast u starszych pacjentów wykonuje się różne aparaty z elementami utrzymującymi w postaci metalowych klamer [1,11]. Powyższe aparaty stosuje się w celu prowokowania poszczególnych odruchów języka i regulacji napięcia mięśnia okrężnego ust, co w efekcie wyzwala:


W razie niepożądanych reakcji, takich jak nasilone wysuwanie języka, odstawia się lub zmienia aparat. Leczenie wyżej wymienionymi płytkami stymulacyjnymi nie jest samodzielnym, izolowanym leczeniem, ale częścią całej rehabilitacji i przebiega równocześnie ze stymulacją mięśni, terapią neurologopedyczną i psychologiczną [1,11 ] .

Wprowadzenie Ustno Twarzowej Terapii Regulacyjnej UTTR/ORT (Metoda Rodolfo Castillo Moralesa) w pierwszym roku życia pozwala zaoszczędzić dziecku i jego Rodzicom wieloletnich ćwiczeń neurologopedycznych, często mało skutecznych w okresie w pełni utrwalonych nieprawidłowości, tj. w pełni utrwalonych nieprawidłowych odruchów. Z punktu widzenia skuteczności leczenia ortopedyczno szczękowego dużego znaczenia nabiera okres wczesnego dzieciństwa (0 - 3 rok życia) i to z dwóch powodów: znaczna plastyczność tkanki mózgowej oraz fazowość rozwoju sensorycznego, czyli istnienia tzw. krytycznych okresów rozwoju, podczas których leczenie ortopedyczno szczękowe pozwala na najdalej idącą kompensację deficytów i dysfunkcji, przy najmniejszym wysiłku.

Obserwacje leczenia prowadzonego omawianą metodą wykazują znaczną jej skuteczność, wykazały bowiem znaczną poprawę zgryzu, napięcia mięśniowego (zwarcie szpary ustnej), sposobu połykania, oddychania, mowy. Należy zatem oczekiwać, iż wcześnie rozpoczęta rehabilitacja ułatwi dzieciom z Zespołem Downa prawidłowy lub zbliżony do prawidłowego rozwój, zahamuje tworzenie się „złych nawyków” w obrębie jamy ustnej, co w konsekwencji wpłynie pozytywnie na stan tkanek miękkich i twardych oraz funkcjonalność całej Okolicy Orofacjalnej [1,3,11 ] .


Streszczenie

Wczesna Interwencja Stomatognatyczna jest zespołem bezpiecznych i skutecznych działań terapeutycznych Okolicy Orofacjalnej, które stanowią integralną całość Ogólnego Rozwoju dziecka od momentu urodzenia.


EARLY INTERVENTION STOMATHOGNATIC AT CHILDREN WITH DOWN’S SYNDROM FROM THE MOMENT OF BIRTH, WITH PARTICULAR EMPHASIS OROFACIAL REGULATION THERAPY UTTR/ORT RODOLFO CASTILLO MORALES


Key words: early intervention stomathognatic, orthodontic palatal plate, stimulation of the hypotonic tong, children with Down’s Syndrom, Orofacial Regulation Therapy


Summary

Early intervention stomathognatic it’s a save and effective in the orofacial therapy steps, which constitute an integral whole, the overall development of the Child since birth.


Piśmiennictwo

  1. Castillo Morales, R. Die Orofaziale Regulationstherapie,Muenchen.Pflaum Verlag, 1998.

  2. Rohen, J.W. Funktionelle Anatomie des Menschen, Schattauer Verlag, 1998

  3. D. Karch, G. Gross- Selbeck, J. Pietz, H.-G. Schlack, Orofaziale Regulationstherapie nach Castillo Morales - Stellungnahme der Gesellschaft für Neuropaediatrie

  4. Pietrzyk J. (1999): Medycyna Praktyczna – Pediatria, nr 06.

  5. Dobrzańska A., Ryżko J. (2005): Pediatria. Podręcznik do Państwowego Egzaminu Lekarskiego i egzaminu specjalizacyjnego. Urban&Partner, s. 67-69.

  6. Cunningham C. (1992): Dzieci z zespołem Downa, WSiP. Warszawa.

  7. Bernatowska-Matuszkiewicz E.: Szczepienia ochronne u zdrowych i chorych dzieci. Warszawa 1995

  8. Cooley W.C., Graham J.M.Jr: Down syndrome - an update and review for the primary pediatrician. Clin. Pediat.(Phila)., 1991; 30:233

  9. Korniszewski L.: Opieka nad dzieckiem z zespołem Downa. Medipress Pediatria, 1995; 1: 1

  10. Adapted with permission from American Academy of Pediatrics Committee on Genetics. Health supervision for children with Down syndrome. Pediatrics, 1994; 93: 855

  11. Limbrock J. (1993): Zur Wirkung der Gaumenplatte bei Kindern mit Down- Syndrom im Rahmen der Orofazialen Regulationsyherapie nach Castillo - Morales. Quintessenz Zahntech 19, München, 1129-1139.